Pas op: hittestress bij koeien

Deze hoge temperatuur is niet zomaar voor iedereen een pretje. Waar wij weten dat we goed moeten blijven drinken om gehydrateerd te blijven, is het ook van belang om aan onze dieren te denken. Zij vinden de hitte namelijk helemaal niet zo ‘geweldig’ als dat wij het vinden. Zomerse temperaturen zorgen namelijk voor hittestress bij koeien. Waarbij mensen van de hitte futloos kunnen worden en minder eten is dit ook het geval bij koeien. Dit verminderd de melkproductie en tast bovenal de gezondheid van de koe aan. Daarom besteden wij in deze blog tijd aan het fenomeen hittestress en de manieren hoe je er het best mee om kan gaan.

Wat is hittestress?

Hittestress is een combinatie van hoge luchtvochtigheid en warme temperaturen. Deze combinatie zorgt voor stressmomenten bij uw rundvee en heeft een negatieve invloed op hun gezondheid. De optimale omgevingstemperatuur voor uw koeien ligt tussen -5° en 18 °. Terwijl kalveren het meest comfortabel zijn bij een temperatuur tussen 15 en 20 graden. In een week in de zomer zijn er regelmatig periodes die de grens van 25° overstijgen. Dit zijn periodes waarin de gezondheid van een koe extra in de gaten gehouden moet worden. Tijdens normale omstandigheden houdt een koe, door te zweten en hijgen haar lichaamstemperatuur op peil. Door een versnelde ademhaling en verdamping via de huid zijn ze in staat om de warmte af te voeren.

Hoe herken ik hittestress bij mijn koeien?

Wanneer de temperatuur boven de 21 graden komt moet er extra alert op de koeien gelet worden. Koeien geven namelijk signalen als ze last van de hitte krijgen. Net zoals bij mensen is het meest opvallende signaal dat koeien meer water opnemen. Ook beginnen ze meer te zweten en hijgen, en maken ze meer speeksel aan. Dit zorgt ervoor dat de koe veel vocht verliest, wat weer kan leiden tot pensverzuring. Waar mensen rustig in de zon liggen als het warm is staan koeien liever rechtop. Een symptoom van hittestress is dat koeien tot wel 2 uur minder liggen op een dag. Staand kunnen koeien namelijk makkelijker hun warmte kwijt.

Een koe met een productie van 32 kilogram melk produceert 48% meer warmte dan een droge koe. Voor koeien met een hogere productie ligt dit percentage nog hoger.

Een index combineert de temperatuur en de relatieve luchtvochtigheid en geeft de lijnen weer waarlangs lichte stress, matige stress, ernstige stress en dodelijke stress ontstaan. Bij een temperatuur van 20° en een luchtvochtigheid van 60% tot 80% kan een hoogproductieve koe al negatieve effecten ondervinden. Bij een omgevingstemperatuur van 25° en een luchtvochtigheid van 60% is er sprake van lichte stress. Een combinatie van 30° met een relatieve luchtvochtigheid van 80% levert ernstige stress op. Een hoogproductieve koe is vatbaarder voor hittestress dan een koe die zich verder in de lactatie bevindt.

Wat zijn de gevolgen?

Hittestress uit zich vooral in het opnemen van minder voer, een lagere melkgift en uier-en klauwproblemen. Klauwproblemen ontstaan doordat de koeien 2-3 uur per dag minder liggen. Omdat ze staand hun warmte makkelijker kwijt kunnen blijven ze langer staan.

GD: ‘’We zien dat het gemiddelde tankcelgetal van de Nederlandse melkveebedrijven ieder jaar een stijging laat zien in de zomermaanden”

De weerstand van de koe neemt door hittestress af en daardoor verslechtert haar uiergezondheid ook. Nieuwe gevallen van klinische mastitis treden vaker op. Daarnaast worden chronische infecties weer zichtbaar en stijgt het tankcelgetal. Ook kan het leiden tot slechtere vruchtbaarheid met een langere tussenkalftijd tot gevolg.

 

Wat kan ik doen om hittestress te voorkomen?

Watervoorziening

Melkvee heeft een hogere vochtbehoefte als de temperatuur en luchtvochtigheid oplopen. De koe moet meer drinken om haar lichaamstemperatuur te verlagen. Schoon en smakelijk water is dan van belang. Een volwassen koe heeft dagelijks 0.05 liter water per kilogram lichaamsgewicht nodig en per kilogram melk nog 2 liter water extra.

Bij een koe met een gewicht van 650 kilogram en een melkproductie van 40 kilogram is het dus ongeveer 110 liter water per dag. Bij ernstige hittestress loopt de behoefte op tot 0.2 liter water per dag, per kilogram lichaamsgewicht. Dit is bij 40 kilogram melk dus circa 200 liter water per dag.

Voldoende drinkbakken in de stal is zeer belangrijk. GD adviseert: één sneldrinker per 15 koeien. Of één voorraadbak per 20 koeien. De waterkwaliteit is ook belangrijk, langdurig slechte kwaliteit water kan leiden tot schade. Bij Schrijver Stalinrichting bieden wij verschillende soorten waterbakken voor koeien aan.

Stalventilatie

Melkvee heeft vaak behoefte aan “koeling”. Zoals aangegeven produceert een koe veel warmte en heeft het dus net zoals een mens behoefte aan verkoeling. Naast de opname van vocht heeft een koe ook behoefte aan goede ventilatie. Hierbij is de luchtsnelheid van belang. Een dier krijgt voldoende verkoeling van een luchtsnelheid van 2-3 m/s. Echter voor jonge dieren, zoals kalfjes, moet je extra voorzichtig zijn zodat ze minder in de tocht staan en minder longproblemen krijgen. Door ventilatie met een lage luchtsnelheid van maximaal 0.3 m/s voorkom je tocht, voer je ammoniak dampen af en ververs je ook nog eens de lucht. Er zijn verschillende manieren om je stal geventileerd te houden.

Ventilatie met verse buitenlucht geeft het beste resultaat voor jonge dieren. In rundveestallen wordt omgevingslucht veel toegepast. Hiervoor kun je buisventilatie, horizontale ventilatie en verticale ventilatie gebruiken.

Buisventilatie is één van de manieren hoe je voor voldoende ventilatie zorgt. Verkoeling krijg je met een buisventilatie waar je de verse lucht aanvoert met een luchtsnelheid van 2-3 mtr /sec. De “Melkstand” buisventilatie van Knopf & Oswald is zeer geschikt om in de melkstal voor zowel mens als dier voor optimale verkoeling en klimaatbeheersing te zorgen. De hoge luchtsnelheid zorgt voor maximale luchtstroom rondom de koe, en het microweefsel aan de orderkant van de slang geeft ook een optimaal klimaat voor de melker. Naast buisventilatie zijn horizontale en verticale ventilatoren perfect voor de juiste combinatie van ventilatie. Horizontale ventilatoren zijn zeer geschikt om grote oppervlaktes te ventileren terwijl verticale ventilatoren veel worden toegepast om gericht te ventileren. Zoals boven het voerhek of in wachtruimtes.

Ook in tijden van mooi weer hopen wij dat je aan jouw rundvee denkt. Denk daarbij aan de juiste verhouding tussen buisventilatie, horizontale en verticale ventilatoren en luchtuitlaten. Dit geeft namelijk een optimaal resultaat met een maximale verkoeling voor de koe. Voor meer informatie over de juiste ventilatie in uw stal kun je altijd bij onze experts terecht. Wilt je meer informatie over stalventilatie klik dan op deze link!